Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 13, Sayı 94  2025/1  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Derya ADALAR SUBAŞI

NO Makale Adı
1715021833 ARAPÇADA ESDİZİM KAVRAMI VE ARAPÇA EŞDİZİMİN ÖZELLİKLERİ

Eşdizim iki veya daha çok sözcüğün arasındaki ilişkidir. Bu sözcükler genellikle bir arada kullanılır ve eşdizimsel ifadenin en az bir öğesinden türetilir. Tüm dillerde bulunan bu kavram farklı özelliklerdedir. Arapça, dünya dilleri içinde eşdizim yönünden en zengin dillerden biridir. Arapçada eşdizim kavramının kullanılmasında bir ilerilik olduğu düşünülmektedir. Eşdizim sözlüksel anlamın açıklanmasında en önemli araçtır. Bilinen dilsel kuralların dışında, gramere dayanmayan sözcük oluşumlarıyla ilgili bir türdür. Klasik dönem Arap yazarlar o dönemde adı eşdizim olmasa da eşdizimin bugünkü anlamına işaret eden bir takım değerlendirmeler yapmışlardır. el-Curcânî’ye göre sözcüksel bir öğe belli dilbilimsel ve dilbilimsel olmayan kriterlere göre sadece anlamlı bir ilişkiler silsilesi içinde kullanılmalıdır. el-Câhiz, eşdizimin bir sözcüksel öğenin anlamlarından biri olarak ortaya çıktığını belirtmektedir. Bu, Firth’in eşdizimsel anlam ifadeleriyle uyum sağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Eşdizim, eşdizimsel örüntüleme, Arapça