Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 10, Sayı 71  2022/4  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Memduha Candan GÜNGÖR, İ. Sevim ÇİZER

NO Makale Adı
1656846397 DEMİR OKSİT İÇEREN SIRLAR

Dünya üzerinde demir, değişik şekillerde yeryüzünün %7’sini kaplayacak kadar fazladır. Bu nedenle dünya üzerinde kullanılan en yaygın renklendirici oksittir ve dünyadaki her seramik geleneğinde demirin yaygın kullanımının kaçınılmaz olduğu sonucuna varılabilir. Demir oksit, oksijenle üç şekilde; kırmızı demir oksit (Fe₂O₃), gümüşümsü gri manyetik demir oksit (Fe₃O₄) ve siyah demir oksit (FeO) olarak birleşebilir. Demir oksit sır içinde kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi ve mor içerisinde değişen geniş bir renk yelpazesinin temelini oluşturur. Yeşil ve mavi renkler indirgen atmosferde, diğer renkler ise yükseltgen atmosferde elde edilirler. Demir oksitle doyurulmuş sırlar özel efektler oluşturur; Temmoku sırları, Aventürin sırları bu gruba girerler. Yüksek oranda feldspat, daha az oranda silika ve çok az (%1 veya %3) demir oksit bulunan sırlar indirgen atmosferde pişirildiklerinde “Seladon” adı verilen yeşil-sarı, mavi ve kahverengimsi renk tonlarına kadar değişen bir yelpaze oluşturur. Dünya üzerinde üne sahip, artistik sırlar içinde ayrıcalıklı bir yeri bulunan seladon tekniği Çin’de doğmuş, Avrupa’da bu isimle anılmıştır. Bu makalede, demir oksit ve indirgen ortam ile ilgili genel bilgiler verilecek, demir oksit içeren sırlar üzerinde durulacaktır. Ayrıca, seladon sırının doğduğu Çin’deki üretimlerden bahsedilerek, diğer Uzak doğu ülkelerindeki örneklerinden bilgiler verilecektir. Kuramsal bilgiler, konuyla ilgili görsellerle pekiştirilecektir.
Anahtar kelimeler: Seramik, Demir Oksit, Sır, Seladon, Uzak Doğu