Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 10, Sayı 71  2022/4  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Bülend Aydın ERTEKİN

NO Makale Adı
1646495385 KÜRESEL ISINMANIN GÖLGESİNDE KUZEY KUTBU’NDA ENERJİ HAVZALARI ÜZERİNDE BUZKIRAN GEMİLER İLE JEOPOLİTİK OYUN

Gelişen sanayileşme ve enerji tüketiminin neden olduğu çevre kirliliği, küresel ısınma ve dünya nüfusunun hızlı artışı tüm dünya ülkeleri için bir sorun oluştururken ülkelerin kaygısı geleceğin enerji kaynaklarının ve alternatif çözümlerin ne olacağı etrafında yoğunlaşmaktadır. Arktik bölgesi bu çerçevede önem kazanan bir bölgedir. Bu çalışmanın amacı petrol ve doğal gaz gibi ek rezerv kaynaklarını içinde barındıran ve buzul erimeleri sonucu alternatif deniz rotasını bölge ve dünya ticaretine sunan Arktik bölgesinin jeopolitik önemini ortaya koymaktır. Bu kapsamda, literatür taraması yapılarak, Arktik bölgesi incelenmiş olup, bölge devletlerinin münhasır ekonomik alanları haritalar ile gösterilmiş, bölgeye ilişkin ısı değişkenliklerine ilişkin tablolar verilmiş, bölgedeki buzul erimelerine ilişkin mevcut ve senaryo haritaları ile buzul erimesinin üzerinde durulmuştur. Arktik bölgesindeki ısı dengesizliği, enerji ve ekonomik rezervlerinin dışında, bölgedeki buzul incelmeleri ve erimesi sonucu meydana çıkacak reel durum ile bölgede faaliyet gösteren buzkıran gemilerine ilişkin bilgiler verilmiştir. Çalışmanın sonucunda elde edilen bulgulara göre, Arktik bölgesi buzul ermesinin mevcut koşullara göre ve küresel önlemlere rağmen durdurulamaz olduğu, XXII. yüzyıla doğru Arktik enerji rezervlerinin bölgede diplomatik temelde de olsa bir çatışma riskini içinde taşıdığı, buzul erimesinin deniz ulaşımında dünya ticareti için alternatif geçiş yolu olarak kullanılmasının artması, bölge dışı ülkeler arasında yer alan Çin’in bölgeye olan ilgisinin buzkıran gemilerine yaptığı yatırımlar ile somutlaştığı ortaya çıkmaktadır. Buna göre Çin gibi Türkiye’nin de bölgede rekabet amaçlı bayrak göstermesi için buzkıran gemi yapımına önem vermesi ve gerek bölgenin jeo-ekonomik imkanları gerekse dünya ticaretinde alternatif deniz ticaretinde kuzey, kuzey-doğu Rusya, kuzey-doğu Çin ve Japonya ticaretinde Arktik denizinin modern buzkıran gemiler ile kullanılmasının planlanması gerekliliğidir.

Anahtar kelimeler: Buzkıran gemiler, Arktik Okyanusu, buzul erimesi, deniz ticareti, enerji rezervleri