Kadınlar, her daim sanatın konusu olmuşlardır. Oluşturulan içerikler doğrultusunda şekillenen kompozisyonlar uygarlıkların sanatlarında işlevsel pratikler ve alt anlam yorumlamalarıyla kültürel yapıya göre farklı formsal nüanslar barındırmaktadır. Buna rağmen toplumsal görev ve sınıflandırma konusunda kadın/beden/cinsellik değerlendirmeleri noktasında ortak nitelikler taşımaktadır. Öyle ki eril tahakkümleri toplumsal cinsiyet rolleri, biyolojiye dayalı cinsler arası ayrımcılık bir dizi yasağı ve dışlanmayı beraberinde getirip kadını skopofilik nesnesi konumuna indirgemektedir. Sanattaki cinsiyet yapılandırması, adil olmayan görsel kodlamalar, dezavantajlı imajlar, uygun olmayan kadınlık halleri ve erotik çıplaklıkları çeşitli kompozisyonlarla teşhir edilmiştir. Adeta seyirlik bir malzemeye dönüştürülen kadın bedeninin, kimlikliğinin ve cinsiyetinin kuramsallaştırılması imge, temsil, sembol ve iktidar bağlantısı ataerkil düzenin taleplerini ortaya koyar niteliktedir. Bu çerçevede araştırmanın amacı; cinsiyet rollerinin, kalıplarının, sanat alanındaki yapılandırmaya yönelik tarihsel süreç içindeki kadın temalı eserlerinin, toplumlarda var olan eril sistemin sürdürebilir bir kadın algısı inşasının, sanat tarihi üzerindeki analizini yapmaktadır. Dolasıyla araştırma eril bakış açılı sanat anlayışın kadın kimliği, bedeni, cinselliği üzerinde sistemli bir şekilde oluşturulan tahakkümlerin fark edilmesi ve dişiliğin doğal durumundan farklı bir kurguya dönüştürülmesinde sanat literatürü incelenmesi, günümüzde kadın ve beden konumunu yeniden adlandırma ve yapılandırma sorunsalına açıklık getirme açısından önem teşkil etmektedir. Çalışmada literatür taraması ve betimsel araştırma yöntemlerinden yararlanılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Erillik/Dişilik, eril söylem ve sanat eseri, toplumsal cinsiyet ve sanat
|