Osmanlı İmparatorluğunun erken dönemlerinde vezîrlerin tartışılmaz bir yeri bulunmaktadır. Özellikle Konstantinopolis’in 1453 yılındaki fethine değin Bithynia bölgesinde teşkilatlanmaya başlayan imparatorluğu geleneksel Türk beylik kimliğinin yanı sıra teşkilat yapısından da kurtaran, bu sebeple kimi zaman Ahmedî gibi şairlerin taşlamalarına maruz kalan ilk dönem (1299/1302-1453) Osmanlı vezîrlerinin çoğunlukla kurumsal yönleri ile alınması tesadüf değildir. Keza cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren araştırmacıların ele aldığı üzere Osmanlı vezîrleri bir yandan Merkezi Asya ve Doğu Avrupa’da teşkilatlanan Türk devletlerindeki önemli siyasal pozisyonları işgal eden vezîrlerin görev ve sorumluluklarını yerine getirmek ile kalmamış aynı zamanda genişleyen imparatorluğun askeri ve buna paralel olarak mali ihtiyaçlarını karşılamak üzere girişimlerde de bulunmuşlardır. Kuşkusuz bunların en göze çarpanı yeniçeri ocağının ve ocağa bağlı olarak mali sistemin teşekkülüdür. Öte yandan Osmanlı yayılmacılığının mihenk taşını oluşturan askeri ve mali devrimlerin vezîrlerin diplomatik misyonunu gölgelediğine kuşku yoktur. Öyle ki imparatorluğun kurumsallaşmasında bir köşe taşı olarak kabul edilen Fatih’in Kanunnâmesi’nde dahi konuya ilişkin pek az derecede ipucu vardır. Sözü geçen kanunnâme vezîr için imparatordan sonra gelen ancak muhtelif bürokratlar tarafından da denetime tabi tutulan bir otorite portesi çizer fakat diplomatik misyonu fermanda olduğu gibi Osmanlı erken dönem çalışmaları içerisinde de muallaktır. Bu çalışmanın amacı ise ilk dönem Osmanlı vezîrlerini Konstantinopolis’in fethi bağlamında diplomatik misyonları ile değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler: Osmanlı’da diplomasi, Osmanlı-Bizans ilişkileri, Osmanlı İmparatorluğu