Bu çalışmanın amacı Ortak Bilgi Yapılandırma Modeline uygun hazırlanmış eğitim programının 5. sınıf öğrencilerinin Fen Bilimleri dersi “Biyoçeşitlilik” konusundaki problem belirleme ve problem çözme becerilerine olan etkisini araştırmaktır. Araştırma örneklemini İstanbul Üsküdar’da bulunan bir ortaokulda öğrenim gören 74 beşinci sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmada yarı deneysel yöntemlerden ön test-son test kontrol gruplu desen kullanılmıştır. Çalışma 2018-2019 eğitim öğretim yılında uygulanmış ve öğrencilerin 24’ü deney 1, 25’i deney 2, 25’i kontrol grubu olarak seçilmiştir. Deney 1 grubunda OBYM’ye uygun öğretim, deney 2 grubunda okul dışı öğrenme ortamlarıyla desteklenmiş OBYM’ye uygun öğretim, kontrol grubunda da Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programına uygun öğretim gerçekleştirilmiştir. Deney ve kontrol gruplarında ön test ve son test veri toplama aracı olarak “Problem Belirleme ve Problem Çözme Becerileri Testi (PBPÇBT)” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda OBYM ile öğretim ve OBYM dâhilinde okul dışı öğrenmeler ile eğitim programının, fen bilimleri dersi öğretim programına uygun öğretime göre öğrencilerin problem belirleme ve problem çözme becerilerini artırmada daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. OBYM’ye dâhil edilen okul dışı öğretimin öğrencilerin problem belirleme ve problem çözme yüksek beceri düzeylerini daha fazla artırdığı söylenebilir. Ayrıca OBYM ve okul dışı öğrenmelerle öğretimin analiz, sentez, değerlendirme ve yordama gibi becerileri geliştirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin PBPÇBT açık uçlu soruna verdikleri cevaplar incelendiğinde, deney ve kontrol gruplarında fiziksel, ikna ve politik eylem çözüm önerilerinin değiştiği gözlemlenmiştir. En fazla ve farklı çözüm önerilerinin deney 2 grubunda olduğu belirlenmiştir. Bu durum OBYM’ye okul dışı öğrenmelerin dâhil edilmesinin öğrencilerin problemin çözümüne yönelik fiziksel, politik ve ikna eylemlerini olumlu etkilediğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Fen eğitimi, çevre okuryazarlığı, bilimsel süreç becerileri, ortak bilgi yapılandırma modeli