Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 9, Sayı 56  2021/1  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Ayşe KARATAY

NO Makale Adı
1614326953 FANTAZYADAN YENİ DİSTOPYALARA: ANTİ-SOSYAL MEDYA

Geleneksel medyanın sosyal çağa dönüşümü, Web 2.0’ın ortaya çıkmasına paralel gerçekleşmiştir. Başka bir deyişle medya ‘sosyalleşmiş’, kullanıcı merkezli ve sosyal tabanlı olmuştur. Sosyal medyanın temel manifestosu katılım, açıklık, bağlantılı olma, karşılıklı iletişim ve topluluk kavramlarından ortaya çıkmıştır. Sosyal medya ve gelişen mobil teknolojiler ile medya araçlarını kullanma biçimleri de dönüşüme uğramış ve beraberinde getirdiği yeniliklerle toplumları global bir çerçeveye bağlamıştır. Bu global çerçeve, toplum bilimlerinde olduğu kadar diğer disiplinlerde de araştırma alanları doğurmuştur. Bu çalışma, multidisipliner açıdan, yukarıda bahsedilen yeni medya- yeni teknolojiler ve yeni sosyal toplum üzerinden üretilen sanatsal çalışmaların incelenmesi üzerine temellendirilmiştir. Sosyal bir fantazya üzerinden oluşturulan yeni kültürün, anti-sosyal bir zemine doğru kaymasına şahit olduğumuz günümüzde, ele alınan sosyal gerçekliğin ne kadar gerçek olduğunu irdelemektedir. Oluşturulan hiper-gerçek kimliklerin, bireylerin ‘mış gibi’ davrandıkları platformlar üzerinden gerçekliğini sorgulamaktadır. Oluşturulan fantazya bir distopyaya dönüşmekte midir? Sosyal medya kimlikleri, bireyleri anti-sosyal bir mecraya sürüklemekte midir? Özellikle son yıllarda üretilen filmlerde işlenen distopik sosyal-medya temalarının artması yalnızca bir kaygının sonucu mudur? Çalışma, sosyal medyanın, bireyler, toplumlar ve gelecek perspektifi açısından ele alındığı, film, kısa film ve diziler üzerinden incelemeler ve örneklemeler sunmaktadır. Sosyal medya bağımlılığı, sosyolojik ve psikolojik etkileri, kişilik bozukluğu gibi farklı başlıklar ekseninde üretilen sanatsal çalışmalar incelenmektedir. Sosyal medyanın yanlış kullanımı ile ortaya çıkan özel hayatın gizliliğini ihlal, birey ilişkileri, sanal taciz, siber zorbalık, sanal şiddet gibi pek çok başlığın sanatsal çalışmalar üzerinden verdiği mesajlara atıf yapılmıştır. Çalışmalarda işlenen anti-sosyal temalar, kavramsal bağlamın dışında, kullandıkları görsel dil, renk, doku gibi sanatsal bileşenler ile incelenmiş, verilen mesaj ile oluşturulmak istenen görsel algı seviyesi karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak, yeni medyada yeni eşitsizlikleri, sosyal-medya ekseninde ele alan bu çalışma, kitle-yoğun medya ortamlarının, toplumlar üzerinde oluşturduğu negatif etkileri sanatsal çalışmalar üzerinden inceleyerek, eleştirel bir sosyal-medya tablosu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler: sosyal medya, anti-sosyal medya, distopya, yeni medya, sanat