Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 9, Sayı 56  2021/1  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Çiçek COŞKUN

NO Makale Adı
1610317804 TÜRK SİNEMASINDA KADIN VE ANLATI: ARIM, BALIM, PETEĞİM’DEN ON KADIN’A

Bu çalışmada Türk sinemasında kadın temsilleri Yeşilçam dönemi (1960-1975) ve 1980 sonrası olmak üzere iki ayrı dönem halinde incelenmiştir. Çalışmada 1980’li yıllarda Türk sinemasında da etkisini gösteren ikinci dalga feminizmin etkisi ile daha gerçekçi ve ataerkil sistemi eleştiren kadın filmleri çekildiği düşüncesinden hareket edilmiştir. Bu bağlamda çalışmanın temel savı eril bakışla yazılan ve çekilen filmlerde kadın karakterlere daha az yer verildiği, daha az repliklerinin olduğu ve kadın karakterlerin erkek bakış açısının görmek istediği şekilde yansıtıldığı; öte yandan, kadın karakterleri merkezine oturtan filmlerde kadın karakterlerin daha çok sahnede göründüğü, daha çok repliklerinin olduğu ve anlatının yönlendiricisi olduğu şeklindedir. Bu amaçla Türkan Şoray’ın başrolde olduğu Arım, Balım, Peteğim (1970) ve On Kadın (1987) filmleri karşılaştırılmıştır. Her iki filme de kadın karakterlerin replik sayıları üzerinden içerik analizi uygulanmıştır. Ayrıca filmler sinopsisleri üzerinden karşılaştırılmıştır. Çalışmanın sonucunda On Kadın filminde kadın karakterlerin replik sayılarının çok daha fazla olduğu ve ekranda daha uzun süre görüldükleri sonucuna varılmıştır. Ayrıca, sinopsisler incelendiğinde On Kadın filminde karakterlerin anlatının merkezinde olduğu; Arım, Balım Peteğim filminde ise kadın karakterin anlam taşıyıcı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Kadın temsilleri, Türk sineması, içerik analizi, toplumsal cinsiyet