Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 6, Sayı 31  2018/12  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Meriç SUBAŞI ERTEKİN

NO Makale Adı
1544462475 YÜKSEK GELİR DÜZEYİNE SAHİP İİT ÜYESİ ÜLKELERİN İNSANİ GELİŞME DÜZEYİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Gelir düzeyi refah seviyesinin ölçütü olarak yetersiz kaldığından, insanı ve yaşam kalitesini temel alan bir ekonomik kalkınma modeli üzerinde durulmaya başlanmıştır. Bu yüzden, kalkınma için insan eksenli ölçme teknikleri geliştirilmiştir. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından 1990 yılından beri yıllık raporlar şeklinde yayınlanan İnsani Gelişme Endeksi ile bir ülkenin kalkınma boyutu, kişi başına düşen gelir, yaşam beklentisi, eğitim ve yoksulluğun boyutu da dâhil olmak üzere bir dizi göstergeler göz önünde bulundurularak değerlendirilmektedir. Bu çalışma, İnsani Gelişme Raporlarından hareketle, kişi başına düşen geliri en yüksek 10 İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) üyesi ülkenin insani gelişme performansını ve sahip oldukları zenginliği insani gelişme performansına ne kadar yansıtabildiklerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla, Birleşmiş Milletler İnsani Gelişme Endeksi (İGE) yardımı ile bu ülkelerin yıllar içinde gösterdikleri performans, eğitim, sağlık ve refah düzeyleri gelişmekte olan ülkeler, OECD ve dünya ortalamasına göre ele alınmaktadır. Sonuçta, 6 en zengin İİT üyesi ülke en yüksek insani gelişme düzeyinde bulunurken 4 ülkenin yüksek insani gelişme düzeyinde bulunduğu, genel olarak OECD’nin ortalamasından daha düşük performans gösterdikleri ve GSMH artışını insani gelişmeye yeterince yansıtamadıkları görülmektedir. Seçilmiş sürdürülebilir kalkınma göstergeleri çerçevesinde bakıldığında, bu ülkelerin sürdürülebilir kalkınma ve çevreye yönelik hedeflere ulaşma performanslarının ise düşük olduğu ve bu konuda etkin politikalara ve iyileştirmelere gereksinim olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: İslam İşbirliği Teşkilatı, İnsani Gelişme, İnsani Gelişme Endeksi, Ekonomik Kalkınma