Basın özgürlüğü günümüzde sıklıkla tartışılan bir konu olup bir ülkenin basın özgürlüğü konusunda takındığı tutum o ülkenin demokratiklik ve gelişmişlik seviyesiyle de özdeşleştirilmektedir. İfade ve basın özgürlüğünün toplumların ve insanların gelişimi için olmazsa olmaz olarak addedilmesinden ötürü gelişmiş ülkelerden basın özgürlüğü konusunda da gelişmiş olmayı beklemek doğal olmaktadır. Pek çok uluslararası kuruluşa göre dünyanın en gelişmiş ekonomileri Amerika Birleşik Devletleri (“ABD”), Japonya, İngiltere, Almanya, Fransa, Kanada ve İtalya’dan oluşan G7 ülkeleridir. Uluslararası Para Fonu’nun (“IMF”) 2017 yılında yayınladığı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda yer alan verilere göre G7 ülkelerinin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (“GSYH”) toplamları 39 ülkeden oluşan gelişmiş ülkelerin GSYH toplamlarının %74,1’ini, dünya toplamının %31,0’ını elinde bulundurmaktadır. Bu çalışmada bir ülkenin ekonomik gelişmişlik sıralamasındaki yerinin basın özgürlüğü sıralamasında da belirleyici bir faktör olduğu ancak dünyanın en gelişmiş ülkeleri arasında kabul edilen G7 ülkelerinin basın özgürlüğü sıralamasındaki konumlarının basın özgürlüğü sıralamasındaki konumlarıyla örtüşmeyerek buna bir istisna teşkil ettiği görüşü savunulmaktadır. Bu görüşten hareketle öncelikle dünyanın en gelişmiş ekonomilerini tespit etmek için 2016 yılında GSYH ve kişi başı GSYH açısından ilk on sırada olan ülkeler belirlenmiş, daha sonra bu ülkelerden gelişmiş ülke kategorisinde olmayanlar elenmiştir. GSYH sıralamasında hali hazırda ilk on sıra içinde yer alan G7 ülkeleri ve belirlenen ölçüte göre kapsama ilave olan Lüksemburg, İsviçre, Norveç, İrlanda, İzlanda ve Danimarka’dan oluşan gelişmiş ülke grubunun ekonomik gelişmişlik sıralamaları ile basın özgürlüğü sıralamaları analitik ve istatistiki olarak incelenmiştir. İnceleme sonucunda ekonomik olarak dünyanın en büyük ülkeleri arasında yer alan G7 ülkelerinin basın özgürlüğü sıralamasındaki yerlerinin ekonomik gelişmişlik sıralamasındaki yerleri ile uyum göstermediği gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Ekonomik gelişmişlik, GSYH, basın özgürlüğü
|