Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 3, Sayı 5  Bahar 2015  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Nuran ACAR

NO Makale Adı
1428056430 DİNİ VE MİLLİ TÖRENLERİN TÖRENSEL COŞKU PERSPEKTİFİNDE İNCELENMESİ

İnsan topluluklarının en eski çağlardan itibaren tapınma, eğlenme, anma gibi hususlardan dolayı bir takım etkinlikler yaptığı bilinmektedir. Yaptığı bu etkinlikler tarihin belli dilimlerinde ayin, tören, anma, şenlik, milli bayram gibi isimler altında devam etmiştir. Her bir topluluk yaşadığı döneme göre inanç ve yaşama biçimi seçmiştir. Bu farklılık ve yaşam biçimleri her hususta olduğu gibi adı geçen kavramların içeriğinde ve etkinlik biçimlerinde de değişiklikler yaratmıştır. Ayrıca benzer özelikler taşıyan veya aynı coğrafya da yaşayan grupların tören etkinlikleri birbirine benzerlik gösterse de genel itibarı ile kendine özgü bir tutum görülmektedir denebilir. Müzik ise inançların tümünde etki gösteren, gerek dinsel, gerek coşkusal törenlerde kültür unsurlarını ortaya çıkaran soyut bir araç olarak ortaya çıkar. Mevlevi kültürünü arındıran Sema Ayini, Alevi-Bektaşi kültürünü temsil eden Semah Ayini, Milli bayramları temsil eden Bando, Mehter gibi inanç ve temsil öğeleri, kendi kültür yapısına uygun olarak form özelliği, çalgıları, seslendirme özellikleri ile farklılık göstermektedir. İnanç ve Milli coşku sistemlerine ait pek çok simge, inanç ve müziğin gücü ile kuşaklar boyu aktarılabilmekteyken; müzik de ifade gücüne eklenen kutsallık algısı ve milli beraberlik olgusu aracılığıyla sosyal değişimlerin etkilerini hissettirebilmektedir. Bu çalışma, söz konusu ilişkiyi Anadolu coğrafyasının inanca ve milli oluşumlara ait tören geleneklerinin müziğin toplumsal temelleri çatısında ele alındığında bir tören coşkusu ile gerçekleşip gerçekleşmediğini belirlemek amacı ile yapılmıştır.
Anahtar kelimeler: Mevlevi, Bektaşi, sema, semah, ayin, tören, bayram