Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 11, Sayı 85  2023/6  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Gülbaşak DİKTAŞ YERLİ

NO Makale Adı
1692881586 MİCHEL FOUCAULT’DA EĞİTİMİN İŞLEVİ

Eğitim, insanlarda istenen davranışların oluşmasını amaçlamaktadır. Toplumsal yapının en önemli kurumu olarak değerlendirilen eğitim, iktidar tarafından toplumu şekillendirmekte, toplumu şekillendirecek değerleri bireylerin edinmelerini hedeflemektedir. Foucault’un eğitime dair söylemleri, eğitim sistemlerinin teknik politik geçmişi, ahlak ortopedi biçiminde eğitim ve güç iletişim iktidar şeklinde eğitim olarak üç türde açıklanabilmektedir. Michel Foucault’a göre eğitim kurumlarının disiplin yöntemlerini kullanmasıyla ve denetleme tekniklerini bireylere uygulamasıyla, eğitim ve öğretim verici statüsünü tekrar üretmektedir. Eğitim kurumlarında gerçekleştirilen denetim uygulamaları, özne ve bilgiye dair tanımları gerçekleştirmekte, toplumun bireyle, bireyin de toplumla olan ilişkilerini planlamakta, eylemleri düzenlemektedir. Foucault, derinleştirdiği iktidar söylemi perspektifinde eğitim sistemindeki iktidar alanlarının saptanarak tanımlanabilmesini hedeflemektedir. İktidarla bilginin ilişkisinin hızla gerçeğe büründüğü modern toplumlarda, yönetimsel faaliyetlerin bu süreç ve ilişkiden hangi oranda etkilendiğinin belirlenmesi önemlidir. Bu makalede amaç, Foucault’un çalışmaları perspektifinde eğitim sisteminin işlevini, iktidarın inşası ve fonksiyonlarıyla bağlantısını; eğitimin iktidarın gözetim, kontrol ve denetim faaliyetlerindeki rolünü tartışmaktır. Eğitim farklı boyutlarda bileşenleri kapsamakta ve eğitim kurumlarının faaliyetlerinin çözümlemesini gerçekleştirebilmek için eğitim ve iktidar ilişkilerinin geçmişinin saptanması önem taşımaktadır. Foucault, eğitim kurumunu irdelerken, bir gerçeklik kurgusunda ötekinden daha çok bilgiyle donatılmış, ötekini yönlendiren, edindiği bilgileri aktaran kişinin kötü olmayacağını kabul etmekte ancak eğitim ve öğretme sürecinde keyfiyet ve otoritenin olumsuz yansımalarından sakınılması gerektiğine dikkat çekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Michel Foucault, Eğitimin, Eğitimin İşlevi