Ulakbilge - Sosyal Bilimler Dergisi
www.ulakbilge.com
Cilt 8, Sayı 47  2020/4  (ISSN: 2148-0451, E-ISSN: )
Meryem ARSLAN

NO Makale Adı
1577537592 DİLBİLİMSEL KİPLİK KONUSUNA BİR BAKIŞ

Kiplik, Ortaçağda metafizikle ilişkilendirilmiştir. Bunda önermelerin değerlendirilmesinde ve önermelere doğru, kesin ve gerçek olarak hüküm verilebilmesinde insanüstü ve insanın gücünün dışında kalan noktalara da gereksinim olduğunun hissedilmesinin etkili olduğu düşünülmektedir. Çünkü yarın gelecek gibi bir ifadeye gerçek, kesin ve doğru olarak hükmedilmesi, geleceğin bilin(e)memesinden dolayı mümkün değildir. Bir önermenin çıkarımlar yapma ve onu anlama noktasında insanı, bazen insan faktörü yetisinin dışında bırakması, onu formülleştirmek, anlatmak ve anlamaya çalışmak isteyenleri de zor durumda bırakmaktadır. Bu çalışma da bu zorluklara küçük bir katkı sunmak ümidiyle hazırlanmış ve kipliğin bazı özelliklerini vurgulayan çalışmalardan yola çıkılarak düşünceler sunulmaya çalışılmıştır. Kiplik, konuşurun kendisi, diğer kişiler, nesneler ve eylemlerle ilgili verdiği hükmün muhataplar tarafından belirlenerek yeniden hüküm verilmeye çalışılmasını inceler. Bu hususlar, kiplik mantığı çalışanlarınca ve Ortaçağ filozoflarınca (İbn-i Sina gibi) da vurgulanmıştır. Bu çalışma da kiplik mantığında dile getirilen bu hususları, dil bilimsel kiplik çalışmalarına sunmayı ve bunun tarafımızca örneklendirilmesini içermektedir.

Anahtar sözcükler: Kiplik mantığı, kiplik, dil bilimsel kiplik, dil bilim, hüküm