Yazma eser ciltlerinin üzerinde görülen güneş biçimindeki süsleme motifi “Şemse” olarak adlandırılmaktadır. Yazma eser ciltlerinde görülen şemseler; şemse uygulama teknikleri ve şemselerde kullanılan motif özelliklerine göre farklılıklar göstermekte ve farklı isimlerle anılmaktadır. Bu çalışmaya konu oluşturan ve yazma eser ciltlerinde görülen “soğuk şemse” tekniği; “hazırlanan şemse kalıbının yaldız kullanılmadan doğrudan doğruya cildin üzerine basılması” suretiyle yapılan ve Türk cilt sanatında oldukça fazla uygulanmış olan bir şemse tekniğidir. Bu çalışma, Kütahya ilinde bulunan T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Vahit Paşa Yazma Eser Kütüphanesinde yürütülmüştür. Çalışma kapsamında söz konusu kütüphanede bulunan, Türk cilt sanatı ve Türk süsleme sanatı açısından oldukça önemli bir yeri ve değeri olan ve günümüzden asırlar öncesine uzanan geçmişi ile milli miras niteliği taşıyan yazma eser ciltleri üzerinde çalışılmıştır. Araştırma sürecinde “soğuk şemse” tekniği uygulanarak süslenmiş olan yazma eser ciltleri; ciltlerin yapımında ve süslenmesinde kullanılan malzeme, ciltler üzerinde uygulanan şemse teknikleri, şemseler içerisinde uygulanan motif ve kompozisyon özellikleri ve ciltler üzerinde uygulanan süsleme teknikleri gibi niteliksel özellikleri açısından ayrıntılı bir şekilde incelenmiş toplam 8 adet yazma eser cildi, fotoğrafları ile belgelenerek tanıtılmaya çalışılmıştır. Ayrıca, söz konusu yazma eserlerin; kapsam, ait oldukları dönemler ve eser isimleri gibi niteliksel özelliklerine ilişkin bilgiler, Yazma Eserler Kurumu arşiv envanterlerinde bulunan veriler esas alınarak düzenlenmiş ve açıklanmıştır. Yazma eserleri kaplayan deri cilt kapaklarının ne zaman yapıldığına ve yazma eserlerin ne zaman ciltlendiğine ilişkin kesin bir tarih bilgisi mevcut olmamakla birlikte çalışma kapsamında değinilen tarihlendirme bilgileri, sadece künyesi verilen yazma eserlerin ait oldukları dönemlere işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Türk Cilt Sanatı, “Şemse”, “Soğuk Şemse”, Deri Cilt, Yazma Eser