Yaşam, yalnızca zamanın kavramlar içeren, akılda kalan izleri ve görünümleriyle açıklanabilir. Çünkü yaşamın hafızası vardır. Hayatın içinde yaşamdan geçmişe dönük pek çok olay hatırlanır. Bu araştırmada; yaşamda değişen etki ve görünüm zenginliğinin kültür varlıklarında farklı yapı, kompozisyon, desen ve motiflerle yine aynı zenginlikle temsil edildiği görülmüştür. Yaşamın belirli bir süreci kapsadığı bilinci, insanı sonsuzluk özlemi içinde, sonsuzluğun en güçlü göstergesi olan gökyüzüne yöneltmiştir. Gökyüzü, sonsuzluk ve yaşam bilincini Türk dini mimari plan ve yapılarında, kubbe tasarımlarında, kubbe desenleri, kapı, pencere, diğer iç mekan süsleme ve eşyalarda görmek mümkündür. Doğa; ilkbaharda açan ve sonbaharda düşen yapraklarla bile yaşamı anlatır ve bu anlatım çeşitli biçimler ve zengin görünümlerle geleceğe taşınır. Bu araştırmada Türk kültür varlıklarında yaşamın biçimlenmesini etkileyen durumlar incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler: kültür, sanat, yaşam, mimari, halı, desen, motif, mezar taşı